Anna Barska – sopran
Iwona Sawulska – sopran
Elżbieta Charlińska – organy
Słowo o muzyce – Andrzej Gładysz
UWAGA:
Koncert bez udziału publiczności / w trybie wyłącznie on-line;
Zmiany programowe zostały podyktowane okolicznościami związanymi z epidemią SARS- covid-19
Program:
Marcin Kopczyński (ur. 1973)
Omnipotens sempiterne Deus (Wszechmogący Wieczny Boże, 2014)
Audi filia et vide (Słuchaj córko i patrz, 2010)
Tota formosa et suavis es (Cała piękna i pełna wdzięku jesteś…, 2009)
Józef Świder (1930 –2014)
Śpiewy mszalne (2003)
Andrzej Nikodemowicz (1925 – 2017)
Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny op. 106 (1999)
Tryptyk (Grudki kadzidła IV) op. 127 (2010)
Paweł Łukaszewski (ur. 1968):
Pie Jesu (2014)
Ciemna noc (1996, rev. 2005) ze zbioru “Dwie pieśni sakralne”, sł. K. Kozłowska
Juliusz Łuciuk (1927-2020):
Z głębokiej nocy
Blask Zmartwychwstałego i światło Matki Jego…
… czyli międzypokoleniowy, muzyczny dialog z wiarą
W przestrzeni kulturalnej Lublina bazylika oo. Dominikanów jest miejscem szczególnym. Chyląc czoła przed tradycją i historią z jednej strony, z drugiej otwarta jest na międzywyznaniową i międzypokoleniową rozmowę o Bogu i jego relacjach z człowiekiem, o człowieku i jego stosunku do Boga. W tak ważkich, a zarazem trudnych, tematach czasem ciężko jest dobrać właściwe słowa. Niejednokrotnie nawet najdoskonalej wyselekcjonowany język nie jest w stanie oddać emocji i głębi przekazu. W momentach takich z pomocą przychodzi muzyka, która dotyka naszego najskrytszego „ja”. Wszak już św. Augustyn pisał: „Jakże płakałem, gdy, poruszony do głębi, słuchałem głosów Twego Kościoła, rozbrzmiewających słodko wśród hymnów i pieśni! Wpływały one do uszu, a z nich wsączała się do serca prawda i rozpalało się od niej uczucie pobożności; płynęły łzy i dobrze mi z nimi było”.
W listopadowy wieczór w murach pradawnej świątyni zanurzymy się w rozmyślaniach i wizjach Boga ujętych w dźwięki przez współczesnych polskich kompozytorów, reprezentujących kolejne pokolenia – wydawałoby się – odległe i niezwykle różne, a jednak z nie mniejszym oddaniem, poruszające świat muzycznego mistycyzmu.
Koncert rozpocznie Chór chłopięcy WOK w Lublinie „Słowiki Lubelskie” pod dyrekcją Ireny Sołtan-Wąsik. Zaprezentuje on zebranym kompozycje lubelskiego twórcy młodego pokolenia, Michała Malca. Usłyszymy trzygłosowy Hymn do Zbawiciela z autorskim tekstem kompozytora. W dalszej kolejności wykonane zostaną utwory na cztery głosy, nawiązujące do wątku pokoju, tj.: Oratio pro pace (Modlitwa o pokój) ze średniowiecznym łacińskim tekstem św. Franciszka z Asyżu i nawiązujący do tradycji muzycznej krzyżowców śpiew gregoriański Da pacem, Domine (Panie, daj pokój) we współczesnym opracowaniu,. Rozdzieli je nie mniej wymowna antyfona Deus caritas est (Bóg jest miłością), a całości dopełni osadzona w liturgii wczesnochrześcijańskiej doksologia trynitarna Gloria Patri (Chwała Ojcu), która zgodnie z tradycją muzyczną kościoła katolickiego stosowana jest zwykle jako formuła kończąca.
W drugim bloku rozważań przewodnikiem będzie Marcin Kopczyński, kompozytor związany z Akademią Muzyczną w Bydgoszczy, której jest absolwentem i wykładowcą, nawiązując do postaci Matki Boga, Maryi. Kolekta Omnipotens sempiterne Deus (Wszechmogący wieczny Boże) na wspomnienie Niepokalanego Serca Maryi ukazuje bohaterkę jako dom Ducha Świętego. Z kolei utwory Audi filia (Słuchaj córko) oraz Tota formosa et suavis es (Cała ozdobna i pełna wdzięku jesteś) odnoszą się do Święta Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, stanowiąc odpowiednio muzyczne opracowanie tekstów Graduału i Alleluja oraz Antyfony z pierwszych nieszporów i opisując moment wyniesienia Marii Panny.
Ostatnie ogniwo zapełnią dzieła kompozytorów starszych, ale nie mniej odważnych muzycznie. Śpiewy Mszalne Józefa Świdra to ambitna harmonicznie i wymagająca melodycznie próba wykorzystania części stałych Mszy świętej jako inspiracji dla zbudowania odrębnej, złożonej wewnętrznie formy artystycznej. Z kolei prezentowane w finale dzieła wybitnego lubelskiego kompozytora, Andrzeja Nikodemowicza, stanowić będą swoiste podsumowanie muzycznego rozważania. Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny „Zawitaj Pani światła” to intymne spotkanie artysty z najpopularniejszą w Polsce wersją tej paraliturgicznej modlitwy, zaś oparty na fragmentach poezji Beaty Obertyńskiej Tryptyk „Grudki kadzidła IV” jawi się jako osobiste wyznanie wiary autora – jego zachwytu Bogiem, powierzeniu siebie planom Pana i wreszcie… świadomości bycia małą grudką wśród wszechpotężnej rzeczywistości i niezmierzonej mocy Najwyższego.
W kolejnej odsłonie cyklu Fonie Lublina przed nami przegląd polskiej współczesnej muzyki religijnej. Zaprezentują ją dla Państwa w niedzielę 7 listopada 2020 r. w mistycznej bazylice Ojców Dominikanów na Starym Mieście artyści związani z Oddziałem Lubelskim Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków: Anna Barska (sopran), Jacek Szponarski (tenor) i Elżbieta Charlińska (organy) oraz Chór chłopięco-męski „Słowiki Lubelskie” pod dyrekcją Ireny Sołtan-Wąsik. W blasku świec, zamiast reflektorów… zapraszamy na chwilę muzycznej zadumy nad tym co przeszłe i przyszłe, zanurzonej w życiu, śmierci i zmartwychwstaniu Pana oraz ufnej ofierze Jego Matki.
Andrzej Gładysz
Urodził się w 28 marca 1973 r. w Inowrocławiu. Ukończył z wyróżnieniem Państwową Szkołę Muzyczną w Inowrocławiu w klasie fortepianu i rogu. W 1998 r. otrzymał dyplom bydgoskiej Akademii Muzycznej z kompozycji (w klasie prof. F. Woźniaka, z wyróżnieniem) oraz z teorii muzyki. W 2010 r. uzyskał stopień doktora sztuki w specjalności kompozycja i teoria muzyki, w 2018 r. – stopień doktora habilitowanego.
Obecnie profesor w macierzystej uczelni. Dwukrotny stypendysta Ministra Kultury i Sztuki. W 1997 r. otrzymał Nagrodę Prezydenta Inowrocławia. W 2000 r. jego 8-głosowy motet In Te Domine speravi (1996) znalazł się w finale konkursu New London Choir Choral Composition Prize. W 2010 i 2018 r. otrzymał Nagrodę Rektora AM w Bydgoszczy, a w 2011 r. stypendium artystyczne Prezydenta Inowrocławia. W 2013 r. został laureatem Europejskiego Festiwalu Akademii Muzycznych w Warszawie. Otrzymał także Dyplom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za szczególny wkład w rozwój szkolnictwa artystycznego (2013). Wyróżniany jako animator kultury przez Prezydenta Inowrocławia (1997, 2008, 2015, 2017). W 2017 został uhonorowany dyplomem „za wysoki kunszt artystyczny” na XXIX Międzynarodowym Festiwalu „Janwarskije Muzykalnyje Wiecziera” w Brześciu (Białoruś).
Autor kilkudziesięciu kompozycji na różne składy wykonawcze. Jego utwory i opracowania były wykonywane w kraju i za granicą (w Niemczech, Hiszpanii, Chorwacji, Serbii, na Węgrzech, Litwie, Białorusi i Ukrainie oraz w Arabii Saudyjskiej), m. in. na wielu festiwalach i konkursach: Festiwal Coral de Turon, Festival Internacional de Musica de Cantabria (Hiszpania), International Sacred Music Choir Competition in Vilnius (Litwa), Festiwal Muzyki Polskiej w Gyor (Węgry), Europe Month in Saudi Arabia 2016, XII International Music Festival Art Duo Prague w Pradze (Czechy),XXIX International Festival „January musical parties” w Brześciu (Białoruś), III Spotkania Młodzieży Polskiej i Ukraińskiej we Lwowie (Ukraina), Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej Gaude Mater w Częstochowie, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim, Musica Moderna w Łodzi, Międzynarodowy Festiwal La Folle Yournee de Varsowie w Warszawie, Międzynarodowe Forum Pianistyczne w Sanoku (2012, 2013, 2017), 48. Festiwal Poznańska Wiosna Muzyczna 2019, IV Międzynarodowe Forum Altówkowe w Poznaniu, Festiwal Nowa Muzyka w Bydgoszczy, 38. International Festival Chorus Inside Croatia w Rovinj, 9. Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Chóralny Canco Mediterrania w Lloret de Mar i Barcelonie (2019), ogólnopolski III Bydgoski Festiwal Fagotowy, 46. Międzynarodowy Kongres Altowiolowy w Poznaniu, V Festiwal Nowe Fale w Gdańsku.
Jego utwory i opracowania wykonywali i nagrywali m.in. soliści – Ingrida Gapova, Małgorzata Ratajczak, Krzysztof Meisinger, Radosław Sobczak, oraz dyrygenci – Agnieszka Duczmal, Jerzy Salwarowski, Jan Łukaszewski, Włodzimierz Siedlik, Zygmunt Rychert, Mieczysław Nowakowski, Jerzy Kosek, Miroslav Skoryk, Piotr Wajrak, Aleksander Gref, Paweł Radziński, Michał Dworzyński, Monika Wilkiewicz.
Kompozycje Kopczyńskiego zostały utrwalone na kilku płytach CD.
JÓZEF ŚWIDER
Józef Świder urodził się 19 sierpnia 1930 roku w Czechowicach. Zmarł 22 maja 2014 roku w Katowicach.
Był najstarszy z pięciorga dzieci Jana i Heleny z domu Wieczorek. Zainteresowanie muzyką wyniósł z rodzinnego domu, gdzie podstaw gry na organach uczyli go dziadek Antoni Wieczorek i ojciec – kościelni organiści. Później pogłębiał wiedzę muzyczną u Józefa Borgieła, uznanego w Czechowicach autorytetu muzycznego.
W 1947 roku przeniósł się z pszczyńskiej szkoły średniej do przedostatniej klasy Liceum Muzycznego w Katowicach – klasy fortepianu prof. Stefanii Allinówny. Dwa lata później (1949) rozpoczął naukę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (PWSM) w Katowicach, studiując jednocześnie na trzech kierunkach – teorii muzyki u prof. Adama Mitschy, fortepianu u prof. Stefanii Allinówny i kompozycji u prof. Bolesława Woytowicza. W 1953 roku uzyskał dyplom z teorii muzyki, w 1954 z fortepianu, a w 1955 ukończył studia z kompozycji, otrzymując dyplom z odznaczeniem.
W latach 1956 – 1958 kontynuował naukę z zakresu kompozycji na studiach aspiranckich u prof. Bolesława Woytowicza w Krakowie.
W roku 1966 przebywał na stypendium w Accademia Santa Cecilia w Rzymie, studiując u włoskiego kompozytora Goffredo Petrassiego.
Równocześnie z twórczością kompozytorską rozpoczął pracę pedagogiczną. W latach 1953 – 1955 pracował w Liceum Muzycznym w Bielsku-Białej, w latach 1953 – 1961 w Liceum Muzycznym w Katowicach, a już po uzyskaniu pierwszego dyplomu w 1952 roku podjął pracę w katowickiej PWSM, gdzie pracował nieprzerwanie do 2006 roku.
W katowickiej PWSM (obecnej Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego) był kolejno: adiunktem (1959), docentem (1967), profesorem nadzwyczajnym (1979), profesorem zwyczajnym (1988). W uczelni tej pełnił też wiele funkcji: dziekana Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki (1967 – 1972 i 1975 – 1991), kierownika Katedry Kompozycji i Teorii Muzyki (1990 – 1996), prorektora (1972 – 1975).
Uczniami Józefa Świdra byli, między innymi, Aleksander Lasoń, Andrzej Dziadek, Wiesław Cienciała i Jarosław Mamczarski.
Ponadto pracował (od 1975) i kierował Instytutem Muzyki (wcześniej Instytutem Pedagogiki Muzycznej) w Filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie (1985 – 2000).
W latach 1971 – 1976 był członkiem Komisji ds. Przewodów Doktorskich w PWSM w Warszawie.
Od czasu studiów związany z amatorskim i zawodowym ruchem śpiewaczym. Wielokrotnie, jako juror, brał udział w przeglądach i konkursach śpiewaczych, a także ogólnopolskich konkursach wokalnych (m.in. w Ogólnopolskim Konkursie Wokalistyki Operowej im. Adama Didura w Bytomiu).
Od 1984 do 2012 roku był wykładowcą na Podyplomowym Studium Chórmistrzowskim przy Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, od 1994 roku pełniąc tam funkcję kierownika Studium.
Był czynnym i wieloletnim działaczem Oddziału Śląskiego Polskiego Związku Chórów i Orkiestr (obecnie Śląski Związek Chórów i Orkiestr), pełniąc w latach 1968 – 1975 funkcję dyrektora artystycznego.
W latach 1979 – 1981 oraz 1982 – 1987 pełnił funkcję prezesa katowickiego oddziału Związku Kompozytorów Polskich, do którego należał od 1958 roku.
Dorobek kompozytorski Józefa Świdra obejmuje ponad 300 utworów chóralnych, trzy opery (Magnus, Wit Stwosz, Bal baśni), wiele dzieł oratoryjno-kantatowych (m.in. Tryptyk Powstańczy, Legnickie Oratorium, Kantata Maryjna) oraz liczne utwory instrumentalne (m.in. Koncert fortepianowy, Koncert na sopran i orkiestrę, Koncert na 4 instrumenty dęte, perkusję i smyczki, Mała symfonia na orkiestrę dętą, Suita na akordeon i orkiestrę smyczkową, Ewokacje na fortepian i orkiestrę smyczkową, Koncert na gitarę i kwartet smyczkowy).
Dzieła kompozytora publikowały wydawnictwa polskie i zagraniczne, m.in. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Carus-Verlag, Verlag Dohr, Edition Ferrimontana (Niemcy), Gentry Publications (USA), Molenaar Edition (Holandia).
Był autorem kilku przekładów i rozpraw teoretycznych, między innymi o Arnoldzie Schönbergu, Albercie Schweitzerze, Christophie Willibaldzie Glucku i Olivierze Messiaenie.
Andrzej Nikodemowicz urodził się 2.01.1925 r. we Lwowie w rodzinie wybitnego lwowskiego architekta Mariana Nikodemowicza. Wzrastał w atmosferze tradycji muzycznych. W wieku siedmiu lat rozpoczął naukę gry na fortepianie u lwowskiej pianistki Nadi Biłeńkiej – Ławrowskiej, a następnie u lwowskiego pianisty Romana Sawickiego.
W latach 1932 – 1937 uczęszczał do szkoły powszechnej we Lwowie, następnie w latach 1937 – 1939 do IV Gimnazjum we Lwowie. Wkrótce po wybuchu wojny w 1939 r. Lwów znalazł się pod sowiecką okupacją, która trwała do 1941 r. W tym czasie A. Nikodemowicz chodził do szkoły średniej. W 1941 r. do Lwowa wkroczyli Niemcy. A. Nikodemowicz zaczął uczęszczać do dwuletniej zawodowej szkoły chemicznej, którą ukończył w 1943 r. W 1944 r. Lwów znów przeszedł pod okupację sowiecką. W tym samym roku A. Nikodemowicz podjął studia na Politechnice Lwowskiej na wydziale chemii (gdzie studiował dwa lata) i równocześnie w Konserwatorium Lwowskim na wydziale kompozycji u prof. Adama Sołtysa. Kompozycję ukończył w 1950 r., a w 1951 r. podjął studia na wydziale fortepianowym u prof. Tadeusza Majerskiego, które ukończył dyplomem w 1954 r.
W latach 1951 – 1973 A. Nikodemowicz pracował w Lwowskim Konserwatorium na stanowisku starszego wykładowcy, następnie docenta, ucząc kompozycji, teorii muzyki i fortepianu. Jako pianista występował z własnymi utworami i w repertuarze klasycznym, jednak karierę uniemożliwiła mu choroba ręki, a później ucha.
W 1973 r. za przekonania religijne został zwolniony z pracy. Bez pracy pozostawał do 1980r., utrzymując rodzinę dochodami z lekcji prywatnych, których, jako świetny dydaktyk, miał dużo. W połowie lat 70 – tych skasowano w radiu lwowskim wszystkie jego nagrania.
W 1980 r. podjął decyzję o przeniesieniu się wraz z rodziną do Polski na pobyt stały. Osiadł w Lublinie, gdzie został profesorem lubelskich uczelni UMCS (Wydział Artystyczny 1980 – 2001) i KUL (Instytut Muzykologii 1983 – 2001), od 1995 z tytułem profesora zwyczajnego. Od roku 1989 do 2017 pełnił funkcję prezesa lubelskiego Oddziału Związku Kompozytorów Polskich, a także był prezesem honorowym Fundacji „Muzyka Kresów”. W latach 1980 – 1984 pracował również jako nauczyciel w Państwowej Szkole Muzycznej im. Karola Lipińskiego w Lublinie, a w latach 1982 – 92 prowadził chór alumnów w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie.
Do 28.01.2017r. jako profesor emerytowany mieszkał w Lublinie na Czechowie. Spoczywa na lubelskim cmentarzu przy ul. Lipowej
PAWEŁ ŁUKASZEWSKI (ur. 1968)
fot. P. Dłubak
Urodzony w 1968 w Częstochowie. Kompozytor, dyrygent, pedagog. Ukończył Akademię Muzyczną im. Fryderyka Chopina w Warszawie, uzyskując dwa dyplomy: w zakresie gry na wiolonczeli, 1992 – prof. A. Wróbel i kompozycji (z wynikiem celującym), 1995 – prof. M. Borkowski.
Prorektor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. Od roku 1996 pracuje w Katedrze Kompozycji, gdzie w 2000 r. uzyskał tytuł naukowy doktora, a w roku 2006 tytuł naukowy doktora habilitowanego w zakresie kompozycji. W latach 2010 -2016 pracował na stanowisku profesora naukowo-dydaktycznego, w roku 2014 otrzymał tytuł naukowy profesora sztuk muzycznych, od roku 2016 pracuje na stanowisku profesora. W 2003 i 2006 został zaproszony jako visiting professor do Chile i Argentyny; w 2010 przeprowadził serię wykładów we Francji, Niemczech, Hiszpanii i
Norwegii.
Za swoją twórczość kompozytorską otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. w 1994 – II nagrodę na 2. Forum Młodych Kompozytorów w Krakowie oraz wyróżnienie na Konkursie Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda (1992), w 1995 – I nagrodę na Konkursie Akademii Muzycznej w Warszawie, w 1996 – II nagrodę na 5. Konkursie Kompozytorskim im. Adama Didura w Sanoku (1996), w 1998 – II nagrodę na 27. Międzynarodowym Konkursie Florilege Vocal de Tours we Francji (1995). Został uhonorowany Nagrodą Prezydenta Miasta Częstochowy za twórczość kompozytorską (1995), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998), Nagrodą im. św. Brata Alberta (2006), Brązowym Medalem Gloria Artis (2011), Nagrodą Prymasa Polski (2011), Medalem Pro Masovia (2014), Choc de Classica (2014) i Orphee d’Or – Prix Hector Berlioz (2014), Nagrodą im. Jerzego Kurczewskiego (2015), Nagrodą Błogosławionego Michała Sopoćki (2017). Otrzymał także dziesięciokrotnie nagrodę fonograficzną Fryderyk (1999, 2005, 2006, 2008, 2011, 2013 – Artysta Roku, 2015, 2016 – dwukrotnie, 2017-dwukrotnie). Stypendysta Miasta Stołecznego Warszawy (2010). Kompozytor sezonu 2010/2011 Filharmonii Narodowej.
Utwory Pawła Łukaszewskiego wykonywane były na ponad 100 festiwalach w kraju i za granicą i są zarejestrowane na ponad 150 polskich i zagranicznych płytach CD (m.in. Hyperion, Warner Classics, DUX, Musica Sacra Edition, Signum Records, Acte Préalable, Centaur Records). Ponad 60 jego utworów zostało wydanych m.in. przez ChesterNovello, PWM, Walton Music, Edition Ferrimontana, Pana Musica Japan.
Od roku 1995 do 2013 był Dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu Laboratorium Muzyki Współczesnej, w latach 2005 – 2008 Międzynarodowego Festiwalu Musica Sacra w Katedrze Warszawsko-Praskiej. Od roku 2000 jest prezesem Instytutu Musica Sacra. Jest członkiem ZAiKS i Prezydium Rady Akademii Fonograficznej. Pracował w radach artystycznych festiwali m.in. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej Gaude Mater w Częstochowie. Bierze udział w pracach jury konkursów kompozytorskich, m.in. w Arezzo, Rimini, Moskwie, Bukareszcie i na Malcie oraz w Polsce (Katowice, Bydgoszcz, Legnica, Warszawa, Częstochowa, Poznań). Jest dyrektorem Chóru Katedry Warszawsko-Praskiej Musica Sacra i Wydawnictwa Musica Sacra Edition.
Jego twórczość zyskała znaczącą pozycję w Europie, USA i Kanadzie. Jego utwory są wykonywane i prawykonywane przez renomowane zespoły chóralne z Londynu i Cambridge (The Kings Singers, The Holst Singers, BBC Singers, Trinity College Choir, Tenebrae, Britten Sinfonia, Polyphony).
Partnerzy: Fundacja PZU, STOART- Związek Artystów Wykonawców, Towarzystwo Muzyczne im. H. Wieniawskiego w Lublinie, Klasztor oo. Dominikanów w Lublinie
Patroni medialni: TVP Kultura, TVP3 Lublin, Radio Lublin, Kurier Lubelski, Dziennik Wschodni, Gość Niedzielny.
Projekt Fonie Lublina realizowany jest dzięki wsparciu Miasta Lublin.
Dodaj komentarz